Οι θυροειδικές ορμόνες είναι ουσιαστικές για τη ρύθμιση του μεταβολισμού, της ανάπτυξης και της λειτουργίας των οργάνων. Παράγονται από τον θυρεοειδή αδένα και περιλαμβάνουν την τετραιωδοθυρονίνη (T4) και την τριιωδοθυρονίνη (T3). Όταν ο θυρεοειδής παράγει λιγότερες ορμόνες από το φυσιολογικό, προκαλείται υποθυρεοειδισμός, ενώ η υπερπαραγωγή οδηγεί σε υπερθυρεοειδισμό.
Στην Ελλάδα διατίθενται αποτελεσματικά φάρμακα για τη θεραπεία των θυρεοειδικών διαταραχών:
Η χρήση απαιτεί τακτική παρακολούθηση με εξετάσεις αίματος. Οι κυριότερες παρενέργειες περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, αϋπνία και νευρικότητα σε περίπτωση υπερδοσολογίας.
Η ινσουλίνη είναι ζωτικής σημασίας ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, επιτρέποντας στα κύτταρα να απορροφήσουν το σάκχαρο για ενέργεια. Στον διαβήτη τύπου 1, το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη, ενώ στον τύπο 2 υπάρχει αντίσταση ή ανεπαρκής παραγωγή.
Διατίθενται διάφοροι τύποι ινσουλίνης ανάλογα με την ταχύτητα και διάρκεια δράσης:
Οι GLP-1 αγωνιστές αποτελούν σύγχρονη κατηγορία ορμονικών θεραπειών που βελτιώνουν τον έλεγχο του διαβήτη. Η σωστή τεχνική χορήγησης και φύλαξη της ινσουλίνης είναι κρίσιμες για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Τα ανδρογόνα είναι ανδρικές ορμόνες με κυριότερο εκπρόσωπο την τεστοστερόνη, που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και λειτουργία του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Ο υποανδρογοναδισμός αποτελεί κλινική κατάσταση που απαιτεί ορμονική υποκατάσταση με θεραπευτικές ενδείξεις που περιλαμβάνουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, μειωμένη λίμπιντο και μυϊκή αδυναμία.
Στην ελληνική αγορά διατίθενται εμπορικές ονομασίες όπως Testogel, Androgel και Nebido. Η θεραπεία απαιτεί τακτική παρακολούθηση των ορμονικών επιπέδων και προσοχή σε παρενέργειες όπως πολυκυτταραιμία και καρδιαγγειακές επιπλοκές. Αντενδείξεις περιλαμβάνουν καρκίνο προστάτου και σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα οιστρογόνα και προγεσταγόνα είναι γυναικείες ορμόνες που ρυθμίζουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο και επηρεάζουν σημαντικά την υγεία της γυναίκας. Κατά την εμμηνόπαυση, η μείωση των ορμονών αυτών προκαλεί χαρακτηριστικά συμπτώματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν με ορμονική υποκατάσταση (HRT).
Η ορμονική θεραπεία χρησιμοποιείται για αντισυλληπτικούς σκοπούς με προϊόντα όπως Yasmin και Diane-35, ενώ για την εμμηνόπαυση διατίθενται σκευάσματα όπως Estrofem και Utrogestan.
Η ορμονική θεραπεία προσφέρει οφέλη στην πρόληψη οστεοπόρωσης και ανακούφιση εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων, αλλά ενέχει κινδύνους όπως αυξημένη πιθανότητα θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Ειδικές ενδείξεις περιλαμβάνουν τη διαχείριση σοβαρών εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και την πρόληψη οστεοπόρωσης σε επιλεγμένες ασθενείς.
Τα κορτικοστεροειδή αποτελούν ζωτικές ορμόνες που παράγονται από τα επινεφρίδια και ρυθμίζουν πολλές σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού. Η κορτιζόλη, η κύρια ορμόνη του φλοιού των επινεφριδίων, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού, της φλεγμονώδους απόκρισης και της απόκρισης στο στρες.
Τα συνθετικά κορτικοστεροειδή χρησιμοποιούνται θεραπευτικά για τις αντιφλεγμονώδεις και ανοσοκατασταλτικές τους ιδιότητες. Αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά παθήσεις όπως η νόσος Addison (ανεπάρκεια επινεφριδίων) και το σύνδρομο Cushing (υπερλειτουργία επινεφριδίων).
Κύρια φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν:
Η σταδιακή διακοπή είναι απαραίτητη για την αποφυγή επικίνδυνης ανεπάρκειας επινεφριδίων. Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως οστεοπόρωση, αύξηση βάρους και διαταραχές γλυκόζης.
Εκτός από τις κύριες ενδοκρινείς ορμόνες, υπάρχουν εξειδικευμένες ρυθμιστικές ορμόνες που ελέγχουν συγκεκριμένες φυσιολογικές λειτουργίες. Η ορμόνη αύξησης (σωματοτροπίνη) ρυθμίζει την ανάπτυξη και τον μεταβολισμό, ενώ η μελατονίνη ελέγχει τον κιρκάδιο ρυθμό και την ποιότητα ύπνου.
Η παραθορμόνη ρυθμίζει τον μεταβολισμό του ασβεστίου και χρησιμοποιείται στη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Κύρια φαρμακευτικά προϊόντα περιλαμβάνουν:
Η χρήση αυτών των ορμονών απαιτεί τακτική παρακολούθηση και ελέγχους από ειδικό ιατρό. Κάθε θεραπεία προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες του ασθενούς, με προσεκτική παρακολούθηση των επιπέδων ορμονών και των πιθανών παρενεργειών.
